Steenkool is een sediment bestaat is gevormd uit veen (plantenresten). Onder invloed van hoge druk en temperatuur werd het sediment door diagenese veranderd in bruinkool, en later in steenkool. Doordat steenkool een organische oorsprong heeft worden er veel delen van fossiele planten in aangetroffen. Steenkool bevat het mineraal Antraciet.

Veel steenkool is ontstaan in het Carboon tijdperk. Grote delen van de Aarde waren bedekt met weelderige moerassen. Op grote schaal werden veenlagen gevormd die na diep begraven te zijn geraakt de huidige steenkoollagen hebben gevormd. In andere tijdperken heeft dat nooit op de schaal plaatsgevonden als in het Carboon tijdperk.

Steenkool wordt nog steeds op grote schaal gewonnen om te dienen als brandstof. De landen met de hoogste productie zijn China, de Verenigde Staten van Amerika, Rusland en Australië.